ตรวจอาการเบื้องต้นด้วยตนเอง: เนื้องอกไขสันหลัง (Spinal Cord Tumor)

[siritidaphon]

ตรวจอาการเบื้องต้นด้วยตนเอง: เนื้องอกไขสันหลัง (Spinal Cord Tumor)

เนื้องอกไขสันหลัง (Spinal Cord Tumor) คือก้อนเนื้อที่เติบโตผิดปกติในหรือรอบ ๆ ไขสันหลังและรากประสาท ซึ่งอาจเป็นเนื้องอกชนิดธรรมดา (ไม่ร้ายแรง) หรือมะเร็ง (ร้ายแรง) อาการมักเกิดจากการที่ก้อนเนื้อไปกดทับเส้นประสาทและไขสันหลัง


🔬 ประเภทของเนื้องอกไขสันหลัง

เนื้องอกไขสันหลังสามารถแบ่งตามตำแหน่งที่เกิดได้ 3 กลุ่มหลัก:

เนื้องอกภายในเนื้อไขสันหลัง (Intramedullary Tumors): เกิดขึ้นภายในเนื้อเยื่อของไขสันหลังโดยตรง เช่น Astrocytomas และ Ependymomas

เนื้องอกภายนอกเนื้อไขสันหลัง แต่อยู่ใต้เยื่อหุ้ม (Intradural-Extramedullary Tumors): เกิดขึ้นภายใต้เยื่อหุ้มไขสันหลังชั้นนอก แต่ไม่ได้อยู่ในเนื้อไขสันหลัง เช่น Meningiomas และ Schwannomas (เนื้องอกที่รากประสาท)

เนื้องอกภายนอกเยื่อหุ้มไขสันหลัง (Extradural Tumors): เกิดขึ้นภายนอกเยื่อหุ้มไขสันหลัง ส่วนใหญ่มักเป็นมะเร็งที่แพร่กระจายมาจากอวัยวะอื่น (Metastasis) เช่น ปอด เต้านม ต่อมลูกหมาก หรือไต ไปยังกระดูกสันหลัง แล้วกดทับไขสันหลัง

⚠️ อาการที่บ่งชี้
อาการมักค่อยเป็นค่อยไปและแตกต่างกันไปตามตำแหน่งและขนาดของเนื้องอก:

อาการปวด: เป็นอาการที่พบบ่อยที่สุด โดยเฉพาะอาการ ปวดหลังหรือคอ ที่ไม่สัมพันธ์กับการเคลื่อนไหวหรือการออกกำลังกาย และมักจะ ปวดมากขึ้นในเวลากลางคืน หรือขณะพัก


อาการทางระบบประสาท:

อ่อนแรง: กล้ามเนื้ออ่อนแรงที่แขน ขา หรือลำตัว ทำให้เดินเซ ทรงตัวลำบาก หรือทำงานที่ต้องใช้มือไม่ได้

ชา: มีอาการชา ปวดแปลบ หรือปวดร้าวตามแขนขาและลำตัว

ผิดปกติของการขับถ่าย: มีปัญหาในการควบคุมการขับถ่ายปัสสาวะหรืออุจจาระ (Bladder/Bowel Dysfunction)

สัญญาณเตือนอื่น ๆ (โดยเฉพาะมะเร็ง): อาจมีอาการไข้ เบื่ออาหาร และน้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุร่วมด้วย


🩺 การวินิจฉัยและการรักษา

การวินิจฉัย
การตรวจร่างกายทางระบบประสาท: ประเมินความแข็งแรง การรับความรู้สึก และปฏิกิริยาตอบสนองของร่างกาย

MRI (Magnetic Resonance Imaging): เป็นวิธีการตรวจที่ดีที่สุดในการยืนยันตำแหน่ง ชนิด และขอบเขตของเนื้องอก รวมถึงการกดทับต่อไขสันหลังและเส้นประสาท


การรักษา

การรักษาหลักขึ้นอยู่กับชนิดของเนื้องอก ตำแหน่ง และสภาพร่างกายของผู้ป่วย:

การผ่าตัด (Surgery): เป็นการรักษาหลักเพื่อนำเนื้องอกออกให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ โดยเฉพาะเนื้องอกชนิดธรรมดา การผ่าตัดในปัจจุบันมักใช้กล้องจุลทรรศน์กำลังขยายสูง (Microsurgery) เพื่อลดความเสี่ยงต่อการบาดเจ็บของไขสันหลัง

รังสีรักษา (Radiation Therapy): ใช้ในการทำลายเซลล์เนื้องอกที่เหลืออยู่หลังการผ่าตัด หรือใช้เป็นทางเลือกหลักในเนื้องอกที่ไม่สามารถผ่าตัดได้ทั้งหมด หรือเป็นมะเร็งที่แพร่กระจายมา

เคมีบำบัด (Chemotherapy): มักใช้ในกรณีที่เป็นเนื้องอกชนิดร้ายแรงหรือมะเร็งที่แพร่กระจายมา โดยใช้ร่วมกับการผ่าตัดและ/หรือรังสีรักษา

สิ่งสำคัญ: หากคุณหรือคนใกล้ชิดมีอาการปวดหลังเรื้อรังที่แย่ลงเรื่อย ๆ หรือมีอาการอ่อนแรง/ชาที่ลุกลาม ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านประสาทศัลยศาสตร์หรือกระดูกสันหลังทันทีเพื่อการวินิจฉัยและการรักษาที่รวดเร็ว